Đứng trước hàng vạn mẫu mã bao bì đa dạng, để lựa chọn được một thiết kế bao bì phù hợp với sản phẩm của doanh nghiệp quả không dễ. Do vậy, để có thể phân tích ưu nhược điểm của các loại bao bì hiện có trên thị trường, bài viết xin chia bao bì theo vật liệu chế tạo.
Bao bì từ động thực vật
Đây được coi là loại bao bì cổ nhất trong lịch sử loài người. Ngay từ thời thượng cổ con người đã biết dùng lá cây, da thú để gói, vận chuyển và lưu giữ thực phẩm.
Ưu điểm: Vật liệu dễ kiếm trong tự nhiên, dễ sản xuất, dễ sử dụng, vật liệu gỗ có độ bền cao, thân thiện với môi trường, có khả năng tái chế. Đặc biệt với một những thực phẩm như nem, bánh, thịt.. Sử dụng bao bì loại này cực kỳ thu hút và kích thích vị giác.
Nhược điểm: Dễ bị phá hoại bởi điều kiện ngoại cảnh như mọt, mối, chuột…, không cách ly tốt sản phẩm với môi trường, trọng lượng nặng, chịu ẩm kém (gỗ).
Bao bì bằng thuỷ tinh, đồ gốm
Đây là loại bao bì một thời rất thịnh hành tại phương Tây (Thủy tinh) và phương Đông (Đồ gốm). Kể cả ngày nay loại bao bì này cũng đóng một vai trò rất lớn trong thiết kế bao bì sản phẩm.
Ưu điểm: Khắc phục được những nhược điểm của bao bì từ gỗ, da thú… vì chúng có độ bền cao, cứng, không bị phân hủy, không phản ứng hóa học, không gây độc, đặc biệt chứa được chất lỏng. Dễ sáng tạo những mẫu thiết kế bao bì ấn tượng. Tiêu biểu như những hộp sứ Trung Quốc, vò rượu hay chai Coke, Pepsi.
Nhược điểm: Để vị vỡ, rung xóc trong quá trình xếp dỡ.
Bao bì bằng kim loại
Sau khi luyện kim ra đời và phát triển, bao bì bằng kim loại cũng được cải tiến và đưa vào sử dụng cho đến tận ngày nay.
Ưu điểm: Loại bao bì này khắc phục nhược điểm của bao bì bằng thủy tinh và gốm, gỗ. Loại bao bì này bền, cứng cáp, chịu đựng được va đập mạnh, môi trường khắc nghiệt. Một số sản phẩm đặc biệt đi với bao bì loại này như những chất dễ cháy nổ (xăng, dầu, oxy, hydro nén…), chất độc hại (chất hóa học, thuốc thực vật, thuốc chống côn trùng…Chúng ta dễ thấy nhất những hộp sữa bột, hộp bánh cao cấp thường có mẫu bao bì dạng này vì tạo được cảm giác an toàn và sang trọng..
Nhược điểm: Chi phí vật liệu cao, khối lượng lớn khó vận chuyển, dễ bị ăn mòn bởi những chất kiềm hay axit.
Bao bì bằng giấy, carton và bìa
Bao bì bằng giấy, carton, bìa bọc plastic hiện đang là loại bao bì thông dụng nhất trên thị trường. 70% các loại bao bì hiện nay thuộc dạng này. Do có rất nhiều ưu điểm vượt trội.
Ưu điểm: Tính chất hóa học tốt như bền với hóa chất có tính oxi hóa khử mạnh, khó cháy. Tính chất vật lý ưu việt như chống ẩm tốt (hộp sữa giấy), dễ chỉnh hình (dễ xé, gấp tạo hình, mềm chịu va đập). Tính chất sinh học vượt trội như không mùi, không vị, không độc, kháng côn trùng, vi trùng, không bị phân hủy. Về thiết kế thì dễ trang trí, thể hiện ý tưởng, dễ in ấn. Về kinh tế giúp giảm chi phí, có thể tái chế và rất dễ sử dụng.
Nhược điểm: Độ bền kém hơn với bao bì kim loại. Hiện nay khá phổ biến chưa chắc tạo ra sự khác biệt lớn.
Bao bì hàng dệt
Bao bì hàng dệt chủ yếu là những loại bao bì được đan bằng sợi gai, đay, sợi nilong hay vải. Nổi tiếng với những bao gạo, bao đường… chủ yếu đựng những sản phẩm bằng hạt, bột.
Ưu điểm: Chi phí rẻ, dễ sử dụng. Bảo quản được sản phẩm ở lượng lớn.
Nhược điểm: Độ bền nhất định, không ổn định. Đặc biệt dễ bị rách hay động vật gặm nhấm phá hoại.
Bao bì bằng mây, nứa, tre đan
Bao bì loại này phổ biến ở những dạng như giỏ, lẵng, thúng hay rổ.
Ưu điểm: Vật liệu sử dụng dễ tìm kiếm, dồi dào, sản xuất đơn giản, dễ dàng sử dụng. Tạo được những nét thiết kế ấn tượng, dễ thu hút và gợi cảm những những lẵng hoa hay giỏ trái cây…
Nhược điểm: Cần có tay nghề cao, nghệ nhân để làm ra những mẫu bao bì chất lượng. Dễ bị nấm mốc, hỏng do côn trùng, động vật.
Thiết kế bao bì bằng các vật liệu nhân tạo
Đây là loại bao bì được sản xuất từ những chất liệu như Polime, cao su nhân tạo, chất dẻo nhân tạo, nhựa cứng… hoặc tổng hợp từ những nguyên liệu khác nhau, điển hình có thể kể đến như bao bì đựng lúa gạo, bao bì đựng phân bón,…
Ưu điểm: Có thể sản xuất công nghiệp, mang những đặc tính của loại nhựa tạo nên chúng. Dễ dàng in ấn, trang trí.
Nhược điểm: Một số loại nhựa độc hại có thể ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng. Khó xử lý rác thải.